Malatya'da o anları anlattı!

6 Şubat depremlerin Malatya adeta kıyametin provasını yaşadı. Malatya’da yaşananları gözlemleyen ve bu konu ile ilgili araştırma yapan Araştırmacı ve Uzman Tarihçi B. Bayram Güngör, deprem sonrası Malatya gözlemlerini paylaştı.
Deprem Sonrası Malatya’nın Geleceği Çalıştayı’nda Malatya ile ilgili izlenimlerini paylaşan Güngör’ün notları Çalıştay Raporunda yer aldı.

DEPREM DONDURUCU HAVADA GELDİ

6 Şubat depremlerinin yaşandığı günü aktaran Güngör, şu ifadeleri kullandı; ”Deprem sonrası Malatya Gözlemleri kapsamında ilimizde deprem anından bu yana yaşananların çok yönlü olarak bir tespiti yapılmaya çalışılmıştır.

06 Şubat pazartesi sabahı, yoğun kar yağışlı mevsim normallerinin altında dondurucu bir havada, 04.17 de yaşanan 60 saniye süren 7,7 şiddetindeki deprem esnasında gökyüzünü aydınlatan ışıklar görüldü. Şehrin önemli bir bölümünde depremin etkisiyle elektrikler kesildi.
Deprem esnasında şehirde tamamen çöken binalar ve enkaz altında kalanlar oldu. Malatya halkı büyük bir korkuyla sokağa döküldü. Aracı olanlar akaryakıt almak için petrol istasyonlarında kuyruk oluştururken, aracı olmayanlar evlerinin etrafında güvenli gördükleri alanda ateş yakarak dışarıda kalmaya çalıştılar. Depremin ardından aralıklarla devam eden sallantılar korku salarken Malatya'ya en yakın depremi yaşayan il olan Adıyaman ve diğer deprem illerinden kötü haberler geliyordu.”

BİRİNCİ DEPREMDE ÇELİKHAN FAYI KIRILDI

6 Şubat günü sabah 4.17’de gerçekleşen ilk depremde Çelikhan Fayının da kırıldığını belirten Güngör, o dönem Doğanşehir’de yaşananları aktardı. Güngör; ”Birinci deprem esnasında Çelikhan Fayının da kırılması sebebiyle, Depremin fay güzergahında bulunan, Kurucaova ve Çelikhan ve Yeşilyurt'un dağ köylerinde yıkımların fazla olduğu görüldü. Yaşanan şiddetli sarsıntılar nedeniyle Malatya - Adıyaman arasındaki karayolu bağlantılarındaki tünel, köprüler kullanılamaz hale geldi ve karayoluna birçok yerden kayaların düşmesi sebebiyle yollar ulaşıma kapandı. Malatya-Adana Tren yolu, Doğanşehir - Gölbaşı arası tünel ve köprülerin hasar görmesi ve rayların düşen kayalar sebebiyle tahrip olması nedeniyle kapandı.” Dedi.

HERKES KIYAMET GÜNÜNÜN GELDİĞİNİ ZANNETİ

Depremin yaşandığı gün herkesin kıyametin geldiğini zannettiğini söyleyen Güngör; ”Şehirde yoğun bir enkaz altında kalanları kurtarma faaliyetleri devam ederken şehir halkı, dondurucu soğuk ve yoğun kar yağışı altında arabaların içerisinde veya cadde sokaklarda ateş yakarak korunmaya çalışıyordu. 13.24 de olan 7,6 şiddetindeki 45 saniyelik çok kuvvetli deprem ile şehir halkı hiç beklemediği ikinci bir felaketi ve dehşeti yaşadı. Yaşanılan deprem o kadar şiddetliydi ki ayakta kalmak bile zordu. Ana deprem sonrası artçı sarsıntılar o kadar kısa aralıklarla peşkeşe geldi ki aralıksız 5 dk deprem yaşanılmış gibi hissedildi. Sarsıntılar sanki toprağın yarılıp içine insanları alacağını hissine yol açmıştı. Tıpkı, 1114 yılındaki Maraş depremini anlatan Tarihçi Urfalı Mathesu' un "Bu felaket esnasında herkes hayatından ümidini kesti ve kıyamet gününün geldiğini zannetti. Çünkü tam bir kıyamet gününü andıran bir hal vardı." dediği gibi, yaşanılan depremler ile Malatya haki da adeta kıyameti yaşadı.” Diye konuştu.

EKMEK VE SU SIKINTISI YAŞANDI

Depremin ilk günü ekmek ve su sıkıntısı yaşandığını ve şehir dışına kaçışın kaçınılmaz olduğunu not düşen Güngör; ”Depremin etkisiyle şehrin içme suyu kaynağı olan Pınarbaşı Kaptaj'in çamurlu akması nedeniyle içme suyu sorunu ortaya çıktı Bütün fırınların kapalı olması ve alışveriş yapabilecek petrol istasyonları dışında hiçbir yer olmaması nedeniyle de ekmek ve gıda temel ihtiyaçlar sorunu yaşandı. Petrol istasyonlarındaki akaryakıt tükendi ve istasyonların market rafları boşaldı. Depremin ilk iki günü Ekmek ve su sıkıntısı yaşandı. Depremin ilk günleri Elazığ, Diyarbakır ve Sivas’taki fırınlardan şehre ekmek temini sağlandı. Yardım dağıtım noktalarında, şehirdeki zengin, fakir herkes yardım alabilmek için bekledikleri sırada eşitlendi. Deprem sonrası gidebilenler yakın çevredeki kalabilecekleri bağ evi veya akraba, tanıdıklarının yanlarına sığındılar. Genellikle Doğanşehir dışında, Eski Malatya tarafı, Baskil, Malatya'nın diğer ilçeleri ve il dışına gidilmeye başlanıldı.” İfadelerine yer verdi.

BARINMA SORUNU 3.GÜN ÇÖZÜLDÜ

Depremde ağır yara alan şehirde depremin üçüncü gününe kadar barınma sorununun çözülmediğini belirten Güngör; ”Depremin 1. günü şehirde kalanlar geceyi toplanma barınma alanlarında, arabaların, taşıtların içerisinde geçirdiler. Çadır alanlar çadırlarda kalabildiler 2 gün organize sanayideki fabrikalar, sağlam kalan yurt binalarına sığınıldı.3. gün askeri birliklerin gelmesiyle çadır dağıtımı ve kurulumu daha süratli şekilde yapılmaya başlanıldı. Malatya'da depremin ardından günlerce tahliye süreci devam etti. Şehirden kendi imkânları ile gidenler dışında, ilerleyen süreçte toplam 73.794 kişi tahliye edildi. Şehir genelinde toplamda 70 binden fazla Çadır dağıtımı ve 20 binden konteynır kurulumu gerçekleşmiştir. Günlük sıcak yemek sayısı bu süreçle 450 bini geçmiştir. Deprem sonrası şehirde yıkılan ve hasarlı evlerden eşyalarını almak isteyenler ve evlerini taşımak isteyenlerin sayısı o kadar fazlaydı ki, Türkiye'nin neredeyse her yerinden sayısız nakliye firmalarının taşıtları günlerce gece gündüz yoğun şekilde nakliye faaliyeti gerçekleştirdiler. Evlerinden ümidini kesen pek çok kişi sürecin belirsizliğinden dolayı evlerinin kapı, pencere ve evlerinin tüm aksamlarını hurdacılara sattıkları görüldü. Depremin ilk günlerinden itibaren yaşanan hırsızlık olaylar nedeniyle Emniyet güçleri tarafından güvenlik tedbirleri arttırılarak önlem alınmaya çalışıldı.” Dedi.